Welke hars voor viool en hoe vaak moet je een strijkstok harsen?

Wat is hars eigenlijk?

Hars is een kleverig, plantaardig product dat gewonnen wordt uit naaldbomen. Vioolhars bestaat meestal uit een mengsel van hars van verschillende soorten dennenbomen.

Waarom is hars nodig?

Zonder hars op de strijkstok krijg je geen geluid. De hechting van de kleverige hars is nodig om de snaar in beweging te brengen. Als de hechting breekt en de snaar ‘terugspringt’ en in trilling komt ontstaat het geluid.

Hoe vaak moet ik mijn strijkstok harsen?

Je kunt je strijkstok elke keer dat je gaat spelen licht harsen (2 of 3 keer heen en weer over het blokje). Dit is ruim voldoende. Zeker als je niet te lang speelt (uurtje per dag) hoef je het eigenlijk niet elke keer te doen. Merk je dat de strijkstok niet meer goed ‘pakt’ dan heb je wat hars nodig. Bij te veel hars hoor je een krassend, onaangenaam geluid. Je kunt dit ook testen door met je duim over het haar van je strijkstok te bewegen. Springt er veel hars los (stofwolk) dan zit er te veel op.

Bij een nieuwe strijkstok zal je de eerste keer wat meer moeten harsen. Zitten er veel oude harsresten (en vuil) op het haar, dan kun je het haar schoonmaken (zie mijn blog Het haar van de strijkstok schoonmaken)

Instrument en snaren schoonmaken?

Dit is verstandig om te doen. Veeg elke keer als je gespeeld hebt de lak van je viool schoon met een droge, zachte doek. Als je het idee hebt dat er (te) veel hars op de snaren zit kun je deze ook met een doek schoonmaken.

Wat is het verschil tussen harde (lichte) en zachte (donkere) hars?

Violisten gebruiken over het algemeen een hardere (lichte) soort hars dan cellisten. Cellisten hebben een zachtere (= meer plakkerige hars) nodig om de grote, zwaardere snaren in trilling te brengen.

Binnen de vioolhars heb je ook verschillende typen. Over het algemeen wordt voor kamermuziek een wat hardere hars gebruikt en voor luider/solistisch spel een zachtere hars.

Welke hars is het beste voor de viool?

Gebruik als je met stalen snaren speelt een harde hars. Voor darmsnaren heb je juist een zachte hars nodig. Tegenwoordig wordt vooral met kunststof snaren gespeeld. Je kunt dan kiezen uit vele merken. Voor beginners is bijvoorbeeld Geipel Paganini hars prima en niet duur. Iets duurder, maar van goede kwaliteit is de Gustave Bernadel hars voor viool. Deze wordt door veel violisten gebruikt en staat er om bekend weinig harspoeder af te geven op de lak en snaren. Of match de hars bij je type snaar. Pirastro heeft een lijn van harsen voor elke type snaar (Tonica, Obligato, Evah Pirazzi etc.).

Kan hars (te) oud worden?

Sommige fabrikanten geven aan dat je hars na een jaar beter kunt vervangen. Hoewel technisch gezien de samenstelling van de hars naar verloop van tijd wel licht kan veranderen lijkt dit ook vooral een verkooppraatje;) Mijn ervaring is dat oude harsstukjes (ook na tientallen jaren) nog prima te gebruiken zijn en goed werken.