Hoe kan ik zien wat een oude strijkstok waard is?

In 2015 werd een een oude Franse strijkstok van Francois Xavier Tourte geveild voor ruim 280.000 dollar. Het bedrag komt nog niet in de buurt van een Stradivarius, maar het geeft wel aan dat voor oude strijkstokken behoorlijke prijzen betaald worden. Net als bij violen is het voor een leek lastig om te zien wat de waarde van een oude strijkstok is. Hieronder een aantal dingen waar je naar kunt kijken om te bepalen of je wellicht iets kostbaars in handen hebt.

Gebruikte materiaal bij de slof en de knop

Voor dure strijkstokken worden duurdere materialen gebruikt voor de slof en de knop (spanschroef). Zo zijn studie strijkstokken van nickel, terwijl bij meester strijkstokken de slof uitgevoerd wordt met zilver of goud (goud vaak alleen voor de beste stokken van de bouwer). Maar pas op, het zegt niet alles. Bouwers en ateliers proberen soms een goedkopere strijkstok in een hoger prijssegment te plaatsen door alleen het garnituur op te waarderen. Hieronder zie je het verschil tussen een slof van een goedkope strijkstok en een duurdere strijkstok.

een dure slof (onder) en een goedkopere slof (boven)

Kwaliteit van het hout

Strijkstokken van goede kwaliteit worden gemaakt van pernambuco. Pernambuco komt uit Brazilië en is een harde, zware houtsoort met een oranjebruine kleur en een fijne nerf die met de tijd wat donkerder wordt. Het beoordelen van de kwaliteit van het hout is niet eenvoudig. In de regel worden de beste strijkstokken gemaakt van donkerbruin en diep rood pernambuco. Goedkopere strijkstokken hebben vaker een geelachtige kleur. Bij hoge kwaliteit strijkstokken is het pernambuco relatief licht en stijf. De stijfheid kun je voelen door de strijkstok met beide handen aan weerszijden vast te pakken en de stok ligt te buigen in horizontale en verticale richting. Hieronder zie je het verschil tussen goedkoper en duurder pernambuco. 

hoge kwaliteit pernambuco (onder) en lagere kwaliteit pernambuco (boven)

De maker/land van herkomst    

Oude Franse strijkstokken uit de 18e en 19e eeuw zijn het meest gewild (Tourte, Pecatte, Sartory, Pajot). Waar Italië het land is van de violen (Amati, Stradivarius) is Frankrijk dit voor de strijkstokken. Zelfs moderne Franse strijkstokken zijn duurder dan vergelijkbare strijkstokken uit andere Europese landen. Meesterbouwers geven hun strijkstokken een brandstempel mee op de slof zodat je kunt zien wie de bouwer is. Bij hele oude strijkstokken is het brandstempel soms weggesleten. In dit geval is lastiger vast te stellen wie de bouwer is. Al geven bouwers ook op andere plekken hum kenmerken mee.

Conditie   

Nog belangrijker dan bij een viool is dat de strijkstok in goede conditie is. Als een strijkstok een breuk heeft gehad, verliest deze al snel 90% van haar waarde. Checks die je makkelijk kunt doen; kijk of de slof goed aansluit op de stok en check of de strijkstok recht is (in de lengterichting). Goedkope stokken trekken snel krom. Een kromme strijkstok kan ook als oorzaak hebben dat deze opnieuw behaard moet worden. Gooi een kromme strijkstok dus niet direct weg;)

En weet je het op basis van deze punten nog steeds niet. Kijk dan eens naar de kwaliteit van de bijbehorende viool. Bij een duurdere viool zit vaak ook een duurdere strijkstok. Zie hiervoor mijn blog Hoe kan ik zien wat een oude viool waard is?